فواید و کاربرد آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌های منهول

چدن یکی از انواع فلزهای موجود در طبیعت است که معمولاً به صورت آلیاژی از آهن و سایر عناصر تولید می‌شود. این فلز وزن زیادی دارد و همچنین از مقاومت باری و حرارتی بالایی برخوردار است. به همین دلیل در اکثر صنایع تولیدی از این آلیاژ استفاده می‌شود. به طور کلی آلیاژ چدن دارای فواید و کاربردهای زیادی در صنعت است که یکی از آن‌ها ساخت دریچه‌های آب و فاضلاب است.‌ از این رو به منظور آشنایی بیشتر شما عزیزان با کاربرد آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌ و همچنین فواید آلیاژ چدن در ساخت این دریچه‌ها، در این مقاله به معرفی این آلیاژ پرکاربرد پرداخته شده است.

منظور از آلیاژ چدن چیست؟

آلیاژ چدن از چندین عنصر اصلی تشکیل می‌شود که شامل کربن در حدود 2 تا 4 درصد، سیلیکون و بیش از 90 درصد آهن است. علاوه بر عناصر ذکر شده عناصر دیگری مانند گوگرد، فسفر و منگنز به مقدار کم در ساخت آلیاژ چدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. گاهی تولیدکنندگان به منظور کاربرد چند گانه‌ی آلیاژ چدن، به آن عناصر دیگری از جمله آلومینیوم، مس، منیزیم، سدیم، آنادیوم و کروم اضافه می‌کنند. همان‌طور که در بالا گفته شد، یکی از موارد عمده کاربرد آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌ منهول است.

دریچه‌های منهول چدنی در شکل‌های مختلف دایره، مربع،‌ مستطیل و … به بازار عرضه می‌شوند. بر روی این دریچه‌ها سوراخی جهت بلند کردن آن تعبیه شده است که معمولاً از یک میله قلابی شکل برای بلند کردن آن استفاده می‌کنند. دریچه‌های چدنی منهول دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام از آن‌‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاصی دارند.

کاربرد آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌

یکی از موارد عمده مصرف آلیاژ چدن، ساخت دریچه‌های منهول در صنعت آب و فاضلاب است. دریچه‌های منهول در انواع مختلفی تولید می‌شوند که یکی از آن‌ها دریچه غیر ترافیکی است. این دریچه با تحمل بار سبک معمولاً در داخل پارک‌ها و پیاده‌روها استفاده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت یکی از کاربردهای مهم آلیاژ چدن در صنعت آب و فاضلاب، ساخت همین دریچه‌های ترافیکی است.از جمله دلایلی که باعث افزایش استفاده از آلیاژ چدن در این صنعت می‌شود فواید آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌ های منهول است.

انواع دریچه چدنی

دریچه‌های منهولی که با استفاده از آلیاژ چدن ساخته می‌شوند دارای انواع مختلفی هستند. در این بخش به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره شده است.

دریچه چدن داکتیل

جنس درب این دریچه‌ها و همچنین طوقه آن‌ها از چدن داکتیل تشکیل شده است. این نوع چدن مقاومت بالایی در برابر اثر خورندگی گازهایی مانند اسید سولفوریک و کلر دارد. بنابراین برای محافظت دریچه در برابر خوردگی مناسب خواهد بود. این دریچه‌ها از مواد قابل بازیافت نیز تولید می‌شوند از این رو احتمال سرقت آن‌ها وجود دارد. به همین‌ دلیل است که آن‌ها را به صورت منهول (ضد سرقت) درست می‌کنند.

دریچه‌ لولادار

یکی دیگر از موارد کاربرد آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌ منهول، تولید دریچه‌های لولا دار است. برخی دیگر از انواع دریچه چدنی به صورت بدون لولا ساخته می‌شوند. ساخت دریچه‌های لولادار عملیات باز و بسته کردن آن‌ها را راحت‌تر و سریع‌تر می‌کند. این دریچه‌ها همچنین در سایزها و رنگ‌های مختلف قابلیت تولید دارند. در کارگاه‌های صنعتی برای مسیرهای فاضلابی که احتمال رفت و آمد وجود دارد از رنگ‌های روشن مانند زرد، قرمز و … استفاده می‌شود.

دریچه چدن مخابراتی

یکی دیگر از انواع این دریچه‌ها، نوع مخابراتی آن است. این دریچه‌ها در مسیرهای تأسیسات مخابراتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. سایز این نوع دریچه‌ها معمولاً 800 است و از ابعاد کلاف 100 میلی‌متری برخوردار هستند که باعث استحکام و ایمنی بیشتر آن‌ها می‌شود. از این ‌رو یکی از فواید آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌ های منهول، همین استحکام و مقاومت بالای آن‌ها در برابر انواع ضربه است.

دریچه ویژه آتش نشانی

اگر به دریچه‌های آتش‌نشانی موجود در مکان‌های مختلف دقت کرده باشید متوجه خواهید شد که این دریچه‌ها از جنس چدنی هستند. رنگ به کار رفته در ساخت دریچه‌های آتش‌نشانی به رنگ زرد تند تعیین شده که نشان دهنده هشدار و علامت خطر است. کاربرد آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌ آتش نشانی جزو مهم‌ترین کاربردهای آلیاژ چدن است.

دریچه بازدید کنتور آب

یکی دیگر از موارد مصرف آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌‌‌های منهول، تولید دریچه بازدید کنتور آب است. این دریچه‌ها بسیار سنگین هستند و در همه‌ی منازل مسکونی، مجتمع‌های اداری و غیر اداری جهت بستن درب کنتور آب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی دریچه چدن

از آن‌جا که آلیاژ چدن دارای خواص بسیاری است، به موارد زیادی از فواید آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌ های منهول می‌توان اشاره کرد. از جمله این فواید عبارتند از:

• برخورداری از مقاومت بالا در برابر عوامل جوی و محیطی
• دارای وزن نسبتاً سنگین به منظور جلوگیری از دزدیده شدن
• دارای عمر مفید طولانی
• دارای تنوع در رنگ و طرح‌
• مقاوم در برابر انواع فشار و ضربه

روش تولید دریچه‌ چدنی

مواد اولیه به کار رفته در ساخت دریچه‌های چدنی از آلیار چدن، آهن و ترکیبات جزئی از عناصر دیگری است. برای تولید دریچه ابتدا مواد اولیه خام به صورت مذاب درآمده سپس وارد مراحل بعدی جهت اجرای عملیات بر روی آن‌ها می‌شوند. در این مرحله مواد مذاب در قالب مورد نظر ریخته‌ خواهد شد تا به شکل و سایز دلخواه درآید. بعد از اینکه دریچه‌های قالب گرفته، خنک شدند از قالب جدا می‌شوند. قالب‌های مورد استفاده در این مرحله در طرح‌ها و سایزهای مختلفی هستند. سطح خارجی ابن دریچه‌ها طوری طراحی شده‌اند که دارای برجستگی بوده و باعث ایجاد اصطکاک در هنگام راه رفتن بر روی آن‌ها شود. برای جلوگیری از ایجاد سر و صدای اضافی در هنگام باز و بسته کردن دریچه‌های منهول چدنی، از نوعی فریم برای درب دریچه استفاده می‌شود.

جمع ­بندی

یکی از آلیاژهای پرکاربرد در صنایع تولیدی، آلیاژ چدن است.‌ به عنوان نمونه می‌توان به کاربرد آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌‌های منهول اشاره کرد. این آلیاژ از ترکیب عناصری مانند کربن، آهن، آلومینیوم، منیزیم و … تشکیل می‌شود، از این‌رو دارای ویژگی‌ها و خواص بسیاری است.‌ از فواید آلیاژ چدن در ساخت دریچه‌‌ های منهول می‌توان به بالا رفتن طول عمر مفید این دریچه‌ها، استحکام و مقاومت بالای آن‌ها، تنوع در طرح، رنگ و سایز دریچه‌‌ها،‌ پایداری در برابر عوامل محیطی و سازگاری آن‌ها با محیط زیست اشاره کرد.